Cinsel Sağlık Eğitimi

Cinsel Sağlık Eğitimi. Ailenin belki de en önemli işlevlerinden biri eğitimdir. Anne-baba olan her birey, çocuğuna karşı sorumluluklarını yerine getirmek zorundadır ve eğitim, bir annenin ya da babanın çocuğuna karşı olan en büyük sorumluluklarındandır. Bu ailede başlayan eğitim oldukça geniş bir yelpazeyi kapsar. Aklınıza gelebilecek birçok şeyi çocuk ailede öğrenir.

Fakat bu eğitimlerin en önemlilerinden biri cinsel sağlık eğitimidir. En önemlilerindendir çünkü sizin çocuğunuza vereceğiniz ya da vermeyeceğiniz cinsel sağlık eğitimi çocuğunuzun cinsel kimlik gelişiminden cinsel yönelimine, cinsel hayatından kafasında oluşacak mitlere kadar birçok şeyi büyük oranda etkiler. Cinsel eğitim, çocuğun kendi cinsinin özellikleri ve karşı cinsin özellikleriyle bir bütün içinde yaşamasını sağlar.

Cinsel Sağlık Eğitimi Nedir?

Cinsel sağlık eğitiminin amacı, bireyin cinselliklerini korumaktır. Bu da bireyin cinsellik konusunda bilinçlenmesiyle oluşur. Cinsel perhiz, kiminle, nasıl ve ne zaman cinselliğin yaşanabileceği, gebelikten korunma, kürtaj, cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korunma, cinsel kimlik gibi mevzuların öğretilmesi cinsel sağlık eğitimiyle mümkündür.

Cinsel Sağlık Eğitimi Ne Zaman ve Nasıl Verilmelidir?

Aslında cinsel sağlık eğitimi çocuk doğmadan önce başlar. Mesela kıyafet renkleri, odanın boya rengi, alınan oyuncaklar gibi şeylerle çocuğun cinsel kimlik gelişimi burada başlar. Çocuk doğduktan sonra da bu böyle devam eder.

Çocuk büyüyüp erken çocukluk dönemine geldiğinde ise zaten cinsellikle ilgili sorular sormaya başlar. Böyle zamanlarda çocuğa yalan söylemeden doğrular, onun anlayabileceği bir şekilde söylenmelidir. İşte çocuğunuzun size sorabileceği bazı sorular:

• Ben dünyaya nasıl geldim?

Bu soruya verilen cevap genellikle “leylek getirdi’ dir.” Ama bu cevap oldukça yanlış bir cevaptır. Mesela “annen/baban ve ben birbirimizi sevdik, evlendik. Babanın içindeki tohumla annenin içindeki yumurta birleşti ve sen oldun. Birleşmenin nasıl olduğuna dair bir soru sorulursa anne babanın yan yana yatması ve sevgi dolu olması.” Gibi cevaplar verilmesi daha uygundur.

• Bebekler nereden gelir?

“Bebekler annelerinin içinden çıkarlar. Annelerinin karnın yaşar ve büyürler. Orada bebekler için güvenli bir yuva vardır. Bebekler yeterince büyüdüğünde ve zamanı geldiğinde annelerinin karnından dışarı çıkarlar. Kızlar yeterince büyüdüklerinde anne olabilirler.”

• Bebek annenin içine nasıl girer?

“Bütün kadınların içinde çok küçük ve bildiğimiz yumurtalara hiç benzemeyen yumurtalar vardır. Bir kadın, anne olmak istediği zaman yumurtasını ve kocasının tohumlarını rahminde bebeğe dönüştürebilir. Bebek burada özel bir şekilde beslenir ve büyür. 9 ay sonra dışarı çıkar.”

• Ben nasıl doğdum?

“Annenin karnında özel bir yuvada büyüdükten sonra karnın altında bebeğin dışarı çıkabilmesi için oluşan bir açıklıktan dışarı çıktın.” Denebilir.

• Evlenmemiş kişilerin de bebeği olabilir mi?

“Evet, her yetişkin kadın ve erkeğin bebeği olabilir. Fakat evlenmeyi beklemeleri ve bebeğe güzel bir yuva sunmaları doğru olandır.

• Babamın göğüsleri neden anneminki gibi değil?

“Çünkü annelerin göğüsleri bebeklerini beslemek için çok daha özeldir.

• Neden benim de abimin/ablamın/kardeşiminki gibi şeyim yok?

“Kızların da erkeklerin de cinsel organları vardır ve farklı gelişmiştir.

Ergenlik Öncesi Cinsel Sağlık Eğitimi

Ergenlik öncesi çocuğunuza cinsel eğitim vermek yerine sadece sorduğu sorulara cevap vermek daha doğru olacaktır. Ayrıca çocuk soruyu anneye soruyorsa anne, babaya soruyorsa baba cevap vermelidir. Mesela kız çocuğu babasına bu tarz sorular sorduğunda ve babası cevap vermediğinde, ”annene sor” dediğinde bu kız çocuğu ileride eşiyle cinsellik hakkında konuşamayabilir. Çünkü kafasında erkeklerle cinsellik hakkında konuşulmaz gibi kodlar oluşur. Bu da ileride cinsel yaşamını ve evlilik hayatını olumsuz yönde etkiler.

Ayrıca çocuklara cinsel organlarının halk arasındaki isimleri değil, bilimsel terimleri öğretilmelidir. (Penis, vajina)

Çoğu ebeveyn bebeği doğduktan sonra ve uzun yıllar boyunca geceleri bebeğini kendi yatak
odalarında yatırırlar. Oysaki bunun bir süresi vardır ve bu süre bebek 6 aylık olana kadardır. Bebeğin bakımı için bu gereklidir fakat 6 aydan sonra bebek kendi odasına alınmalıdır. Çünkü bebeğin yatak odasında duyacağı sevişme sesi ya da göreceği seks sahnesi bebekte travma yaratma tehlikesi vardır.
Ayrıca bazı çocuklar, cinsellikle ilgili o dönemde hiç soru sormayabilir. Çocuğa bilmesi gereken şeyleri sohbet arasında vermek doğru olacaktır. Ama bunun da yanında, çocuk cinsellik hakkında soru sorsa da sormasa da, cinsel istismar konusunda mutlaka her çocuğa eğitim verilmelidir. Bunun için çocuğa sır tutmama, çığlık atma, özel bölgelerin yerleri ve özel bölgelerine yalnızca kimin dokunabileceği öğretilmelidir.

Ergenlik Çağı Cinsel Sağlık Eğitimi

Çocuk ergenlik çağına geldiğinde ise ergene artık cinsel sağlık eğitimi verilmelidir. Gerekli şeyler gerektiği gibi anlatılmalıdır. Ayrıca cinsel sağlık eğitimiyle seks eğitimi karıştırılmamalıdır. Verilmesi gereken cinsel sağlık eğitimidir, seks eğitimi değil. Ergen cinsel eğitimini, ergen kıza anne, ergen erkeğe baba vermelidir. Toplumumuzda tabu olan bu konu, genellikle aileler arasında konuşulamaz. Fakat konuşulamayan şey öğretilemez.

Bu yüzden anne babalar çocuklarıyla gerektiği yerde ve zamanda cinsellik hakkında konuşmazlarsa, cinsel sağlık eğitimini vermezlerse çocuk artık kendi kendine araştırmaya ve öğrenmeye çalışır. Bu da çocuğun, cinselliği yanlış yerlerden (pornografi vb.) ve yanlış şekilde öğrenmesine sebep olur. Bunun pornografi bağımlılığı oluşturma riski olduğu gibi henüz çocuğun yaşı için uygun olmayan sahneler, çocukta travma oluşturabilir ya da cinsellik hakkında şema oluşturabilir. Oysaki çocuk için cinselliği de öğrenmenin en sağlıklı yolu diğer konular gibi ailenin verdiği eğitimden geçer.

Özel Gereksinimli Bireylerin Eğitimi

Özel bireylerin cinsel eğitimleri, onların kavrayış ve anlayışına uygun bir biçimde ailesi tarafından verilmelidir. Gerekirse vajina/penis maketleri kullanılmalıdır. Aile özel gereksinimli çocuğuna cinsel eğitimi verirken zorlanırsa öğretmeninden yardım alabilir. Ama unutmamalıdır ki bu eğitimi vermek öğretmenin değil ailenin görevidir.

Cinsellik, Toplum, Kültür

Toplumun cinsellik üzerinde büyük bir etkisi vardır. Ve cinsellik, toplumda 3 öğeden oluşur.

• Cinsiyetlerin farkında olma.
• Üreme yeteneğinin bulunması.
• Erotik zevk duymak.

Kültürlerin Cinselliğe Bakış Açısı

Cinselliği;

• Bastıran: bu kültürde üreme dışında cinsellik yasaktır.
• Kısıtlayan: karşı cinsten arkadaşlıklara hoş bakılmaz.
• İzin veren: cinselliğin göz önünde yaşanması hoş karşılanmaz ama göz önünde değilse problem olmaz.
• Destekleyen: Cinselliğin öğrenildiği kültürlerdir. Erken cinsel deneyim gerçekleşir.

Cinsel Kimlik

Bireyin kadın ya da erkek olarak kendini kabul etmesidir. Bireyde 3-4 yaşlarında yerleşir.

Cinsel Kimlik Gelişiminde 3 Evre

• Kendilerinin ve başkalarının cinsiyetlerini öğrenme.
• Cinsiyetin zaman içinde değişmeyeceğini öğrenme.
• Cinsiyetin yüzeysel değişikliklerle değişmeyeceğini öğrenme.

Yazar: Ahsen Şeyda Bulut

Sonraki Yazımızı İnceleyin Zeigarnik Etkisi